Choroba może zaskoczyć każdego pracownika, dlatego warto znać zasady wypłaty świadczeń chorobowych. Sprawdź, kiedy ZUS przejmuje wypłatę zasiłku i jakie warunki należy spełnić, aby otrzymać należne świadczenie.
Kiedy ZUS zaczyna płacić chorobowe?
Obecnie ZUS przejmuje wypłatę zasiłku chorobowego od 34. dnia niezdolności do pracy pracownika w danym roku kalendarzowym. Do 33. dnia choroby wynagrodzenie chorobowe wypłaca pracodawca. Planowane są jednak istotne zmiany w przepisach – od marca 2024 roku ZUS ma wypłacać świadczenia chorobowe już od pierwszego dnia niezdolności do pracy, co znacząco odciąży pracodawców, szczególnie z sektora MŚP.
Okres wyczekiwania na świadczenie chorobowe
Po złożeniu kompletnej dokumentacji ZUS ma 30 dni na rozpatrzenie wniosku i wypłatę świadczenia. W praktyce wypłata realizowana jest średnio po 14 dniach.
- standardowy okres pobierania zasiłku – 182 dni
- okres wydłużony (gruźlica lub ciąża) – 270 dni
- do limitu wliczają się wszystkie okresy niezdolności do pracy
- nie ma znaczenia, czy niezdolność wynika z tej samej czy różnych chorób
- czas wypłaty świadczenia – maksymalnie 30 dni od złożenia dokumentów
Kto jest uprawniony do otrzymania chorobowego?
Zasiłek chorobowy przysługuje osobom podlegającym obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu, w tym:
- pracownikom zatrudnionym na umowę o pracę
- członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych
- osobom odbywającym służbę zastępczą
- małżonkom Prezydenta RP
- osobom prowadzącym działalność gospodarczą (dobrowolne ubezpieczenie)
- zleceniobiorcom (dobrowolne ubezpieczenie)
Jakie są zasady wypłaty chorobowego przez ZUS?
Podstawowym warunkiem otrzymania zasiłku jest podleganie ubezpieczeniu chorobowemu i posiadanie odpowiedniego okresu składkowego. Niezdolność do pracy musi być potwierdzona elektronicznym zwolnieniem lekarskim (e-ZLA).
Dokumenty wymagane do uzyskania chorobowego
| Rodzaj zatrudnienia | Wymagany formularz |
|---|---|
| Umowa o pracę | Z-3 |
| Działalność gospodarcza | Z-3b |
| Umowa zlecenie | Z-3a |
Jak obliczane jest świadczenie chorobowe?
Wysokość zasiłku chorobowego zależy od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z ostatnich 12 miesięcy przed powstaniem niezdolności do pracy.
- standardowa wysokość – 80% podstawy wymiaru
- 100% podstawy wymiaru w przypadku:
- wypadku w drodze do/z pracy
- choroby w czasie ciąży
- badań dla kandydatów na dawców organów
- zasiłek podlega opodatkowaniu PIT
- od kwoty zasiłku odliczana jest składka zdrowotna
Co zrobić, gdy ZUS nie wypłaca chorobowego?
W przypadku braku wypłaty po 30 dniach od złożenia dokumentów, należy skontaktować się z właściwym oddziałem ZUS. Można to zrobić:
- telefonicznie przez centrum obsługi klienta
- osobiście w placówce ZUS
- przez Platformę Usług Elektronicznych ZUS
- pisemnie, składając zapytanie o status sprawy
Najczęstsze przyczyny odmowy wypłaty
- brak podlegania ubezpieczeniu chorobowemu w dniu powstania niezdolności do pracy (szczególnie przy dobrowolnym ubezpieczeniu i braku opłacenia składki w terminie)
- niespełnienie wymaganego 90-dniowego okresu wyczekiwania
- nieprzestrzeganie zaleceń lekarskich podczas choroby (np. wykonywanie pracy zarobkowej)
- powstanie niezdolności do pracy wskutek umyślnego przestępstwa lub wykroczenia (potwierdzone wyrokiem sądu)
- nieprawidłowo wystawione zwolnienie lekarskie
- stwierdzenie zdolności do pracy przez lekarza orzecznika ZUS podczas kontroli
- zachowanie prawa do wynagrodzenia na podstawie innych przepisów
Jak odwołać się od decyzji ZUS?
Może cię zainteresować
W przypadku otrzymania negatywnej decyzji ZUS, przysługuje prawo do odwołania w terminie miesiąca od daty doręczenia. Odwołanie należy złożyć za pośrednictwem jednostki ZUS do właściwego sądu rejonowego (sądu pracy i ubezpieczeń społecznych). Postępowanie odwoławcze jest zwolnione z opłat sądowych.
- elementy skutecznego odwołania:
- dokładny opis kwestionowanych elementów decyzji
- argumentacja poparta dowodami (dokumentacja medyczna, opinie lekarskie)
- świadectwa pracy i inne istotne dokumenty
- możliwość konsultacji z prawnikiem specjalizującym się w ubezpieczeniach społecznych
- prawo do apelacji od wyroku sądu rejonowego (termin – 2 tygodnie od doręczenia)
