Kto składa wniosek o urlop ojcowski do ZUS? Przewodnik krok po kroku

Zostanie ojcem to wyjątkowy moment w życiu każdego mężczyzny. Poznaj swoje prawa i dowiedz się, jak sprawnie złożyć wniosek o urlop ojcowski, by spędzić pierwsze, bezcenne chwile z nowo narodzonym dzieckiem.

Czym jest urlop ojcowski i kto może go składać?

Urlop ojcowski to specjalne świadczenie pracownicze, przysługujące wyłącznie ojcom po narodzinach dziecka. Stanowi niezależne prawo, niepowiązane z uprawnieniami matki. Ojciec może wykorzystać ten urlop bez względu na to, czy matka korzysta w tym czasie z urlopu macierzyńskiego.

Urlop ojcowski trwa 2 tygodnie (14 dni kalendarzowych) i można go wykorzystać w ciągu pierwszych 24 miesięcy od narodzin dziecka. W trakcie urlopu pracownik otrzymuje zasiłek macierzyński w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku.

Definicja urlopu ojcowskiego

Urlop ojcowski to przywilej pracowniczy zagwarantowany przepisami Kodeksu pracy, skierowany do ojców biologicznych oraz adopcyjnych. Jest to forma wsparcia umożliwiająca aktywne uczestnictwo w pierwszych miesiącach życia dziecka.

To oddzielne uprawnienie, które nie wpływa na wymiar urlopu macierzyńskiego przysługującego matce, pozwalając rodzicom elastycznie planować opiekę nad dzieckiem.

Kto jest uprawniony do złożenia wniosku?

• Pracownicy zatrudnieni na umowę o pracę
• Osoby prowadzące działalność gospodarczą (z ubezpieczeniem chorobowym)
• Osoby pracujące na umowę zlecenie (z ubezpieczeniem chorobowym)
• Ojcowie adopcyjni (do 24 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia o przysposobieniu)

Jak złożyć wniosek o urlop ojcowski do ZUS?

Proces składania wniosku różni się w zależności od formy zatrudnienia:

• Pracownicy etatowi – składają wniosek do pracodawcy
• Przedsiębiorcy i zleceniobiorcy – składają wniosek bezpośrednio do ZUS

Krok po kroku: Procedura składania wniosku

1. Pobierz odpowiedni formularz (Z-3, Z-3a lub Z-3b)
2. Zaloguj się na PUE ZUS
3. Przejdź do sekcji „Wnioski” → „Zasiłki”
4. Wybierz „Wniosek o zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego”
5. Wypełnij wszystkie wymagane pola
6. Podpisz wniosek (profil zaufany, podpis kwalifikowany lub podpis osobisty)

Dokumenty wymagane przez ZUS

• Wypełniony wniosek o urlop ojcowski
• Skrócony odpis aktu urodzenia dziecka
• W przypadku adopcji – zaświadczenie sądu o przysposobieniu
• Dla przedsiębiorców i zleceniobiorców – zaświadczenie o przebiegu ubezpieczenia (ZUS Z-3a lub ZUS Z-3b)

Terminy i ważne informacje dotyczące urlopu ojcowskiego

Pracodawca ma 7 dni na przekazanie dokumentacji do ZUS od momentu otrzymania wniosku. ZUS rozpatruje sprawę w ciągu 30 dni od otrzymania kompletu dokumentów.

Kiedy złożyć wniosek?

---

Może cię zainteresować

Jak zmienić numer telefonu BLIK – krok po kroku

Jak napisać odwołanie do sądu pracy od decyzji ZUS – krok po kroku

Co to jest pomoc de minimis ZUS? Wyjaśniamy zasady i korzyści

---

Mimo braku ustawowego terminu, zaleca się złożenie wniosku 7-14 dni przed planowanym urlopem. Wcześniejsze złożenie dokumentów zapewni sprawną organizację zastępstwa i terminową wypłatę zasiłku.

Czas trwania i wykorzystanie urlopu ojcowskiego

Urlop ojcowski to świadczenie w wymiarze 2 tygodni (14 dni kalendarzowych), które można wykorzystać na dwa sposoby:

• Jednorazowo – pełne 14 dni
• W dwóch częściach – każda minimum 7 dni

Elastyczna forma wykorzystania urlopu pozwala dostosować go do indywidualnych potrzeb rodziny i sytuacji zawodowej. Warto zaznaczyć, że rodzice mogą przebywać na urlopach równocześnie, co umożliwia wspólne spędzenie pierwszych tygodni z noworodkiem i efektywny podział obowiązków opiekuńczych.